صرف‌نظر از این‌که روش کارشناسی موردبحث از تاریخ تدوین و تصویب شرایط عمومی پیمان تاکنون مورد استقبال و استفاده‌ی کارفرما و پیمانکار قرار نگرفته...

آنچه مشخص است این است که دعاوی در دادگستری از یک منظر به دعاوی مالی و غیرمالی تقسیم می‌شود و در صورت لزوم هر دو مورد قابلیت رسیدگی در دادگاه‌ها را دارند. در ماده ۵۳ شرایط عمومی پیمان - به‌جز پیمان‌هایی که محل اعتبار مالی آن‌ها از محل اعتبار بودجه‌ی جاری (غیر عمرانی) است - مطلقِ دعاوی طرفین در صلاحیت رسیدگی شورای عالی فنی است.

آنچه مسلم است این است که طرفین پیمان نمی‌توانند با توافق هم شرط داوری از بین ببرند. چراکه، شرایط عمومی پیمان یک سند اداری و دولتی است که پیمانکار هم موافق با زوال داوری باشد کارفرما به علت وابستگی به اداره‌ی متبوع خویش و اطاعت از مقررات اداری حق ندارد شرط داوری مندرج در بند (ج) ماده ۵۳ شرایط عمومی پیمان را به‌اتفاق پیمانکار زایل کند. از طرفی، سازمانی بودن داوری شورای عالی فنی بحث مربوط به فوت یا حجر شورای عالی فنی را منتفی می‌سازد.

در شرایط عمومی پیمان، گرچه شرط داوری در ماده ۵۳ شرایط عمومی پیمان به‌عنوان شرط ضمن عقد، پیش‌بینی‌شده اما مفاد آن به‌گونه‌ای است که با استعمال عبارت «هر یک از طرف‌ها می‌تواند...»، آن را از حالت لزوم به جواز (اجباری نبودن مراجعه به داوری شورای عالی فنی) تبدیل کرده است...

وظایف و اختیارات مهندس ناظر در ماده ۳۳ به‌طور عام و کلی بیان‌شده است. برابر متن ماده ۳۳ شرایط عمومی پیمان، وظایف او به شرح زیر است:

در ماده‌ی ۲5 شرایط عمومی پیمان، اجرای کار در شب در موارد احصا شده، تجویز گردیده است. در ماده‌ی مرقوم اجرای کار در موارد زیر مجاز شمرده‌شده است: 1- پیش‌بینی در برنامه‌ی زمانی تفصیلی. 2- تأخیراتی که از سوی پیمانکار در انجام کار ایجاد شده. 3- لزوم اجرای کار در شب بنا به تشخیص مهندس مشاور و تأیید کارفرما.

اگر باوجود تحقق مفاد ماده 36 شرایط عمومی پیمان، کارفرما دیرتر از مهلت مقرر در ماده مزبور، اقساط پیش‌پرداخت را به پیمانکار پرداخت کند، پیمانکار از چه حقوقی برخوردار است؟

«بند ج» از «ماده 16» شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311)، بیان می‌دارد: پیمانکار تأیید می‌نماید: «محل اجرای کار را دیده و بررسی کرده است و از وضعیت آب‌وهوا، بارندگی و امکان اجرای کار در فصل‌های مختلف سال، با توجه به آمار ۲۰ سال پیش از تاریخ ارائه پیشنهاد قیمت و در نظر گرفتن مدت اجرای کار، اطلاع یافته است.»

آیا کارفرما می‌تواند از تمام یا قسمتی از خسارات ناشی از تأخیرات غیر مجاز پیمانکار صرف‌نظر و چشم‌پوشی کند؟ ...

پرسشی که در این‌جا قابل طرح است، این است که اگر با وجود تحقق مفاد ماده ۳۶ شرایط عمومی پیمان، کارفرما دیرتر از مهلت مقرر در ماده مزبور، اقساط پیش‌پرداخت را به پیمانکار پرداخت کند، پیمانکار از چه حقوقی برخوردار است؟

در ماده ۲۴ شرایط عمومی پیمان، نکات مهمی در زمینه رابطه پیمانکاران جزء با کارفرما به‌ویژه در اختلافات آن‌ها با پیمانکار اصلی و نقش کارفرما در این میان آورده شده است...

نکته مهمی که باید در این‌جا متذکر شد، این است که بهتر بود در شرایط عمومی پیمان و در فصل تعاریف، مواعد و مهلت‌ها از نظر احتساب مدت و نیز محاسبه اعلام و ابلاغ آن‌ها دقیقاً تعیین و قید می‌شد...